“Falja e dënimit” merr në gjirin e veprës së Patrick Modiano – s një ngjyrim tejet të veçantë, një nuancë unike. Në fillim ngaqë këtu bëhet fjalë për njërin nga tekstet e rralla të paraqitur çiltërsisht autobiografik, ose duke na e dhënë shumë çiltërsisht iluzionin. Modiano na shfaqet në skenë me emrin e tij të vërtetë, të shtrembëruar me këtë rast mallëngjyeshëm, duke qenë pa masë i afërt, familjar, “Patoche”, dhe duke përshkruar me larminë e saktësisë dhe dyshimeve të tij te kujtimi i një episodi të kësaj fëmijërie që e dimë tash e tutje të ketë qenë e tij, e zhvendosur nga një konvikt në një shtëpi miqsh, duke pritur që një nënë aktore dhe një baba me veprimtari po aq të dyshimta sa e shkuara dhe lëvizjet, të gjitha të lidhura në një mënyrë a tjetër me baltakun e Pushtimit, nuk dhanë shenjë apo nuk u vërtetuan për disa ditë, javë apo muaj para se për t’i besuar gjetiu dhe të tjerëve.

Zeri i priftit vinte i ngrohte dhe i embel brenda atyre mureve qe kishin filluar vajin e ndarjes. Heshtja qe pllakoste here pas here ua sembonte shpirtin gjithsecilit, duke fshire lotin qe rreshqiste pa u dukur. Jashte gjemonte zhurma e eres, e cila ngjante me melodine e violines, qe shoqeronte vajin e shpirtit, i cili po pergatitej per ndarjen nga kjo jete. Trishtimi nxirrte tinguj brenda simfonise, qe here shperthente, e here ulej nen ritmin e heshtjes qe udhehiqte mbremjen. Shpirti i priftit luftonte me dallget e terbimit te cilat kerkonin tja merrnin shpirtin ate nate, e atij i duhej te kapercente cdonjeren prej tyre. Dashuria behej varke shpetimi, ku voziste i sigurt, derisa te mberrinte prane bregut, ku e priste luftetari i betejave te jetes.Zoti e kishte thirrur t’i sherbente si bir i devotshem, duke lene pas gjithcka, per t’ia dhuruar dashurise, e cila e ushqente ne sofren e saj me ushqime qe nuk mbaronin kurre.

Vimi dhe Maria, në Holandën e okupuar, i bashkohen rezistencës kundër nazizmit gjerman dhe e strehojnë hebreun Niko në shtëpinë e tyre. Pavarë¬sisht nga situata e tensionuar, ka çaste afërsie dhe ndjesie që ata të tre janë megjithatë së bashku. Deri në momentin kur Niko ftohet keq, dobësohet çdo herë e më shumë …

Leksionet e Calvino-s, teoricienit dhe rrëfimtarit të shkëlqyer, përbëjnë testamentin e tij të ndritur letrar. Askush nuk i ka nxjerrë më mirë në pah vlerat e Italo Calvino-s, këtij gjeniu kaq të talentuar e mendjemprehtë italian, sesa vetë ai, përmes këtyre meditimeve mbi artin e të shkruarit. Libri ndahet në pjesë të titulluara përkatësisht: E lehta, Shpejtësia, Saktësia, Dukshmëria, Larmia, koncepte që duhet të informojnë jo vetëm mbi veprimtarinë e shkrimtarëve, por edhe mbi çdo hap të ekzistencës sonë shumë të shkujdesur e të shpërqendruar. Këto vlera, cilësi, apo veçori të letërsisë, që ai i kishte më për zemër, u përpoq t’i vendoste në perspektivën e mijëvjeçarit të ri.

Psikanaliza e njeriut në këto situata është e fshehur, por përshkrimi dramatik i ngjarjes e rrëmben lexuesin dhe nuk e lëshon më.

Në tregimet e Ukajt situatat narrative përkthehen në figura (ngjashëm si te Kafka), por kësaj i mbivendoset shtresa e diskursit abstrakt/eseistik, që i shndërrojnë ato në modele diskursi simbolik/alegorik. Kjo shihet edhe te njerëzit e novelave të tij: ata nuk emërtohen rastësisht si perandori, gjenerali, udhëheqësi etj., si funksione të abstraktuara nga plotnia e jetës/ekzistencës njerëzore. (Günther Anders)

Ky libër është portretizimi regëtues i një epoke të shenjuar nga mungesa e dashurisë së vërtetë dhe hyjnizimit të seksit, në të cilën rrëfimtarja ia del gjithsesi të spikasë dashurinë, si thelbin e qenësishëm të jetës njerëzore. Kjo është ndoshta novela më magjepsëse e Mira Meksit, ku autorja shpalos një univers magjik, i cili popullohet nga qenie fantastike