Ky libër është fryti i ideve të autores, të formuluara e të përpunuara gjatë një jete të gjatë, të mbushur me aksione shoqërore e politike, me studime e reflektime. Është ndalesa e natyrshme e Valentina Leskajt për të hedhur në letër një pjesë të rëndësishme të përvojës së saj të pasur dhe unike, në shoqërinë civile ashtu edhe në politikë.
Vepra “Politike dhe letersi: paradigma Gramsci” (botimi i dyte i rishikuar), e cila po i ofrohet lexuesit e perkthyer nga Majlinda Bashllari, vjen ne letrat shqipe me rastin e 100-vjetorit te autorit te saj, Arshi Pipa. A.Pipa e shkroi ne anglisht dhe ajo mbeti e daktilografuar si nje veper “gati per botim”,por pa mundur te botohej deri me sot. Nuk ka nje date te sakte se kur kjo veper mund te jete perfunduar. Nga leximet qe i jane bere tekstit, mendohet se mund te jete rreth viteve 1985-1986. Doreshkrimi permban rreth 469 faqe, perfshire ketu edhe nenndarjet e shenimeve dhe referencat per veprat e cituara.Struktura e tekstit, ne varesi te subjektit te trajtuar, leviz neper teknika te ndryshme narracioni: lineare, kronologjike, shkak-pasoje, deskriptive,krahasuese etj.Citimet origjinale te puneve te Gramsci-t pasohen nga analiza shteruese sociale, psikologjike dhe sidomos filologjike te Pipes, qe arrijne te japin ne fund nje portret kompleks me shume dritehije te figures tragjike te Gramsci-t. Bashkengjitur kesaj monografie per Antonio Gramsci-n eshte edhe autobiografia e Arshi Pipes.
E shkruar në vitet 1880 – 1882, eseja e Tolstoit mbi eksperiencën e tij në kërkim të besimit dhe kuptimit për jetën u ndalua të botohet në Rusi dhe nisi një udhëtim të gjatë të botimit në rusisht dhe në gjuhë të tjera nga jashtë Rusisë. Shkrimtari i madh, një kont që kundërshtonte pronën private, vegjetarian, pacifist dhe kundërshtar i dënimit me vdekje dhe dhunës shtetërore, përshkruan në këtë libër kërkimin e tij për kuptimin e jetës. Rrëfimi ishte shkaku që solli shkishërimin e tij nga kisha ortodokse, por ai krijoi gjithashtu edhe një lëvizje të re, Kristianët Tolstojanë, të cilët ndoqën mësimet e tij në të gjithë botën, pavarësisht se vetë Tolstoi u tha atyre të ndjekin ndërgjegjen e vet dhe jo mendimet e tij. Rrëfimi i Tolstoit vjen në shqip për herë të parë.
Me nje besim te patundur ne modernitet,nje besim i balancuar nga nje ndjesi mrekullie per te kaluaren,Naipaul ka ekzploruar shume shoqeri dhe popuj permes prizmit te pervojes se tij.Qofte kur shkruan rreth deshperimit dhe rebelimit indian,rreth regjimit shtypes te Mobutuse ne Zaire apo rreth zgjedhjeve bashkiake ne Nju Jork,ai demostron here pas here se askush nuk zoteron intuiten me te zhvilluar per te hedhur drite mbi menyrat sipas te cilave funksionon bota.
Ditët e fundit të jetës ai vazhdoi të shkruajë si dhe më parë … tregime, poezi, meditime, vëzhgime, analiza , pjesë romani , fragment drame ,.. të mbajë shënime … të japë opinione , intervista … të skicojë plane krijuese … si për të sfiduar edhe më shumë vdekjen , që , siç thotë një nga miqtë e tij , ai e mbante prej disa kohësh në krah si një mike me të cilën kishte flirtruar vite të tëra në distancë me letra e me gjste eksesive , e kishte marrë pranë për ta njohur me shokët dhe të afërmit përpara se sa të merrnin sëbashku arratinë… Pjesa më e madhe e këtyre dorëshkrimeve janë të panjohura e të pabotuara më parë , ashtu siç janë të panjohuara edhe fotografitë dhe copëzat e kujtimeve që shoqërojnë këtë botim .
Nga takimi i jashtëzakkonshëm i një tregimtari si Umberto Eco dhe një artist si Eugenio Carmi, tri histori për respektin dhe shpresën, për fëmijë e të rritur, për ata që duan të lexojnë me imagjinatë.
Ky vëllim përmbledh tri ese të famshme të Ismail Kadaresë që u kushtohen po aq kryeveprave të pavdekshme të letërsisë së të gjitha epokave, nga ajo antike (Eskili) në atë mesjetare (Dante), deri te ajo moderne (Shekspiri) Në këtë antologji, për mendimin tim, mund të përfshihen edhe të tjera tekste si për shembull shkrimet për bashkatdhetarët e tij të ndritur, nga De Rada te Lasgush Poradeci, te Migjeni , apo disa faqe kushtuar Homerit, Ovidit, Servantesit, Gogolit, Pushkinit, Kafkës, Folknerit etj., të shpërndara nëpër korpusin e veprave eseistike të autorit që tek e fundit dëshmojnë ballafaqimin e tij intim me pararendësit në kërkim të përsosmërisë artistike. Gjithsesi, arsyeja kryesore e përfshirjes së vetëm këtyre tri eseve kushtuar tragjedive të Eskilit, Komedisë Hyjnore dhe Hamletit, nuk është diktuar nga zgjedhje apo interesa editoriale, po nga dëshira për të nderuar qëndrimin kritik dhe idetë e vetë autorit: liria e përgatitësit të vëllimit për ta zgjeruar vëllimin i ka lënë vendin sikurse është e natyrshme të bëhet, të paktën në këtë rrethanë-vullnetit të autorit