Pas suksesit me romanin Anja”, Ahmet Premçi vjen me një tjetër sagë nga realiteti shqiptar, e ngjashme me mjedisin mafioz të Italisë së jugut, rrëfyer nga romancieri Leonardo Sasha. Raportet mes mafias dhe pushtetit vijnë përmes aftësisë së autorit për të gdhendur personazhe që mbesin gjatë në kujtesën e lexuesit.
Një shkrimtare e suksesshme, që kthehet në atdhe për të vizituar një spital psikiatrik… Një gazetar i kronikës rozë, që gjurmon këmba-këmbës shkrimtaren… Një aktore e re, që frekuenton të njëjtin spital, për të ndërtuar një rol të pazakontë… Një grua e hijshme, që shfaqet drojtur përtej kangjellave të oborrit të këtij spitali… Jetët paralele të disa personazheve, të kryqëzuara, të gjitha, në një çmendinë… simbolika e së cilës i kapërcen muret e saj fizikë, në “një shoqëri që ka gati gjithmonë një këmishë force, për t’ia veshur gjithkujt që e gjen të ndryshëm”… Qyteti A. nuk ka asnjë koordinatë gjeografike. Ai mund të gjendet kudo… E ashtu si kudo, edhe në këtë qytet njerëzit ëndërrojnë, zihen, shpërfillen, çmenden, duhen, ndahen… pastaj ndërtojnë “shtëpi me dritare anijesh që shohin mbi det”, si të jenë duke pritur vazhdimisht prej andej, diçka që nuk mbërrin kurrë…
Libri i përuruar në Akademinë e Shkencave përmban në dy kapituj të gjitha veprat e Zadesë të kataloguara, analiza të tyre si dhe biografinë e plotë. “Çesk Zadeja kuptoi që të ngelej në historinë e muzikës, jo vetëm shqiptare por edhe më gjerë, duhet të ndërtonte gjuhën e tij të përveçme muzikore, dhe e bëri duke krijuar atë që ne e quajmë shkolla kombëtare në muzikë, pra, duke shfrytëzuar rrënjët etnike të muzikës popullore për të ndërtuar gjuhën e tij të përveçme individuale. Libri i fokusohet kësaj çështje në mënyrë të veçantë”, thotë Tole.
Romani “Darka e gabuar” është shkruar mes Malit të Robit (Durrës), Luganos së Zvicrës dhe Parisit gjatë verës dhe dimrit 2007-2008. Një darkë krejtësisht e pazakontë, me një mister , është subjekti i romanit të Kadaresë. Ndonëse i bazuar mbi një ngjarje të vërtetë, që ka trazuar vite më parë një qytet të tërë, dhe ndonëse i hetuar për një kohë tepër të gjatë, herë haptas e më së shumti, në fshehtësi, e vërteta e darkës ka mbetur ende sot e pashpjeguar plotësisht.
Në këtë roman bëhet fjalë për ngjarjet në qytetin e Gjirokastrës, nga pushtimi nazist deri tek vdekja e Stalinit me 1953. Romani fillon me ardhjen e gjermanëve në Shqipëri , pararoja e të cilëve goditet në kufi nga partizanët, gjë që i zemëron gjermanët, të cilët vendosin ta hedhin qytetin në erë
Ishte si një shkundje, kur e lexova për herë të parë. M’u duk sikur qe shkruar për mua: “Idhujt s’duhen prekur, prarimi i tyre të mbetet ndër duar”. Prej fare pak kohësh kisha filluar të njihja nga afër ndonjë prej atyre që u kisha adhuruar librat, mbi kopertinat e të cilëve emri u qëndronte si mbi një fron mbretëror. Por, me gjasë, diçka tjetër kisha qenë duke pritur nga njohjet. Nuk e kisha të qartë se çfarë. S’e kuptoja pse pritshmëritë nuk po më përmbusheshin. Ama, shprehja që s’di ku e lexova, për ta shkruar menjëherë se mos e harroja, në faqen e parë të një blloku telefonash që e mbaja gjithnjë me vete, ishte çliruese. Duke më mjaftuar libri, unë vazhdoja megjithatë ta kisha për zemër të rendja e t’i takoja shkrimtarët. Në këtë pikë, mendimi më përputhej më shumë me atë të Salingerit që thoshte pak a shumë se kur mbaronte një libër të mirë ndiente një lloj dëshire për ta pasur mik shkrimtarin, në mënyrë që të mund ta merrte në telefon. Me siguri, jo thjesht për ta përshëndetur a uruar për librin. Më shumë nga kureshtja. Është një lloj kureshtjeje nga e cila të gjithë ata që lexojnë përthithen, sado që në masa të ndryshme e forma të pakrahasueshme.