Dera

Përshkrim

Romani Dera është një zhbirim tronditës i marrëdhënieve mes dy grave krejt të ndryshme. Magda është shkrimtare, e arsimuar e martuar me një akademik të njohur, shumë e gjendur me njerëzit dhe me një marrëdhënie të ndërlikuar me regjimin komunist në Hungari. Emerenca është një fshatare, e vrazhdë, analfabete, e akullt dhe në dukje pa moshë. Ajo jeton në një shtëpi ku nuk mund të hyjë askush, madje as kushërinjtë më të afërt. Ajo është kujdestarja e shtëpisë së Magdës dhe ndaj bëhet e pazëvendësueshme për të. Edhe Emerenca, në mënyrën e saj, bëhet e varur nga Magda. Ato ndajnë mes tyre një lloj dashurie – të paktën deri kur suksesi artistik kaq shumë i dëshiruar i Magdës shpie drejt një zbulimi tronditës.
“Më në fund një roman i shpëtuar nga Humbësit e Mëdhenj po vjen tek lexuesi …Nëse e ndien veten si njohës të mire, të sigurt të peizazhit letrar, atëherë romani ‘Dera’ do të ta shprishë këtë lloj skeme. Është e habitshme sesi kjo kryevepër ka qenë deri më sot e panjohur për lexuesin … gjithë këto vite. Rreshta dhe imazhet e Magda Szabos më erdhën në mendje kaq befasisht dhe bashkë me to edhe emocionet e fuqishme. Është vepër e një ndershmërie të rreptë të fuqishme dhe një delikatese të rrallë.”
—Claire Messud, The New York Times Book Review
“Romani ‘Dera’ është një libër thellësisht i çuditshëm dhe po aq tërheqës, një përrallë e errët vendase, për marrëdhëniet e një shkrimtareje hungareze, Magda Szabó dhe kujdestares së heshtur të moshuar të shtëpisë, Emerencës.”
—John Williams, The New York Times
“Lënda e romanit hungarez ‘Dera’ ka fuqinë zanafillore të mitit . . . Zhvillimet klasore, miqësia femërore, fuqia e vullnetit . . . Për të gjitha këto Magda Szabó shkruan me një drojë magjepsëse.“
—Adam Kirsch, The New York Times Book Review
“Vepër e vërtetë arti nën një zotërim absolut të lëndës dhe strukturës . . . Një prej shumë triumeve të Magda Szabós këtu është se ajo shkruan një roman politik të rrënjosur në një atmosferë tërësisht shtëpiake.”
—Liam McIlvanney, London Review of Books
“I mençur, tronditës, i frikshëm, ky libër meriton të shitet me mijëra e mijëra.’
—Tibor Fischer, The Telegraph
“Pika kulmore e këtij romani varet plotësisht nga trekëndëshi solid i mitit grek, Shkrimeve të Shenjta dhe folklorit sllav, shoqëruar këto me stil dhe afri mbresëlënëse. Këtu ka shumë gjëra që ta bëjnë këdo të ndjejë trandjet dhe vuajtjet e një epoke.’
—Glasgow Herald